اهمیت مدیریت ریسک سیلاب در برنامه ریزی روستایی (مطالعه موردی : حوضه آبریز کارده)

نویسندگان

سعدالله ولایتی

مهدی جهانی

آزاده رامش

چکیده

با بروز پدیده تغییر اقلیم و دخالت روز افزون بشر در اقلیم جهانی دو سانحه طبیعی خشکسالی و سیل، بخش های مختلف کره زمین را تحت تاثیر قرار می دهند. کشور ما نیز در چند سال اخیر به تناوب شاهد وقوع سیلاب ها و خشکسالی های شدید در اکثر نقاط بوده است، به ویژه آن که بروز توام این دو سانحه طبیعی یکدیگر را تقویت می کنند به گونه ای که در اثر وقوع خشکسالی های شدید، پوشش گیاهی و رطوبت خاک از بین می رود که این خود عامل تسهیل کننده جریان یافتن سیلاب های مخرب می باشد و از سوی دیگر بروز سیلاب های شدید نیز باعث از بین رفتن اراضی زراعی و شسته شدن خاک های حاصلخیز می شود که این امر اثرات خشکسالی را در این منطقه تشدید می کند. در این حوضه آبریز که از پتانسیل سیل خیزی نسبتا بالایی بر خوردار است، با اعمال یک مدیریت صحیح و جامع، علاوه برآن که اثرات وصدمات سیلاب را می توان کاهش و یا تخفیف داد می توان از سوانح طبیعی، برای افزایش پتانسیل آبی موجود در منطقه نظیر افزایش رطوبت خاک، تغذیه آبخوان های زیرزمینی و افزایش ذخیره آب دریاچه پشت سدها نیز بهره برد که لازمه این امر وجود یک مدیریت جامع و بهینه ریسک سیل در این حوضه آبریز می باشد. در این تحقیق، حوضه آبریز (کارده) که در نزدیکی شهر مشهد واقع شده است به عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته شد و ریسک سیلاب های جریان یافته در این حوضه با استفاده از سه نوع مدل آماری: 1) توابع توزیع احتمال، 2) مدل رگرسیونی، 3) مدل سری زمانی arima مدل سازی شد. طبق نتایج حاصل از آزمون مدل های بدست امده، توابع توزیع احتمال، به خوبی قادر به مدل سازی ریسک سیلاب های حوضه نبودند. مدل رگرسیونی نیز به علت این که از یک روند کلی تبعیت می نمود، جواب های قابل قبولی ارائه نمی کرد. در نهایت مدل های سری زمانی arima از مراتب مختلف موردآزمون قرارگرفتند که در نهایت مدل arima(1,2,3) بهترین برازش آماری را ارائه کرد. طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق، با استفاده ترکیبی از سه مدل آماری توابع توزیع احتمال، مدل رگرسیونی و مدل سری زمانی arima می توان یک مدل مناسب برای مدیریت ریسک سیلاب برای حوضه کارده بدست آورد که به صورت کاربردی و عملیاتی قابل استفاده بوده و همچنین نتایج این تحقیق برای سایر حوضه های آبریز مشابه نیز قابل بسط و استفاده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه کارایی مدل هایMCDM در مکان یابی پخش سیلاب در محیطGIS مطالعه موردی: حوضه آبریز گربایگان

مهم­ترین و اولین قدم در انجام پروژه طرح پخش سیلاب مکان­یابی مناطق مستعد برای پخش آب و نفوذ دادن آن به داخل سفره­های زیرزمینی است. از این جهت استفاده از سامانه­های اطلاعات مکانی (GIS)، برای تعیین مناطق مستعد پخش سیلاب بدون استفاده سامانه تصمیم­گیری چند معیاره (MCDM) [1]مقدور نمی­باشد. امروزه در کنار سیستم­های اطلاعات جغرافیایی، سیستم­های تصمیم­گیری چندمعیاره به­طور گسترده­ای برای حل مسائل فضایی ...

متن کامل

روش‌شناسی توسعه و بهره وری سیلابدشت‌ها با رویکرد مدیریت جامع سیلاب در محیط GIS(مطالعه موردی حوضه آبریز کن)

بطور کلی سیلابدشت رودخانه‌ها دارای پتانسیل‌های بالقوه‌ی اقتصادی و اجتماعی است و استفاده بهینه از آنها موجب رونق اقتصادی و کشاورزی منطقه و افزایش سطح ایمنی و رفاه ساکنین و گردشگران میشود. به همین دلیل تخلیه آنها برای جلوگیری از کاهش خسارات ناشی از وقوع سیل غیر ممکن است، لذا ارائه راهحلهای مناسب جهت بهرهوری از سیلابدشتها ضروری است. اما در حال حاضر در ایران استفاده از آن‌ها، بسیار محدود و بیشتر در...

متن کامل

کاربرد توابع مفصل ارشمیدسی در تحلیل فراوانی سیلاب (مطالعه موردی: حوضه آبریز دز)

یکی از پدیده­های هیدرولوژیکی که ماهیت بسیار پیچیده داشته و در صورت رخداد خسارات فراوانی را ایجاد می­کند، پدیده سیلاب می­باشد. در این مطالعه تحلیل فراوانی سیلاب حوضه آبریز دز در محل اتصال دو ایستگاه سپید دشت- سزار (س. د. س) و سپید دشت- زاز (س. د. ز) در دوره آماری 1391-1335 با استفاده از توابع مفصل مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در ابتدا سری­های جزئی سیلاب در ایستگاه­های مورد مطالعه با استفاده ...

متن کامل

برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی؛(مطالعه موردی: بخش خاوومیرآباد)

پژوهش کاربردی حاضر که از حیث گردآوری اطلاعات نیز توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر جمع آوری اطلاعات در بخش نظری با استفاده از منابع اسنادی و در بخش عملی با استفاده از مصاحبه و توزیع پرسشنامه در میان 100 نفر از گردشگران، 30 نفر از مسئولین و 261 نفر از مردم محلی است، از روش برنامه ریزی استراتژیک و ابزار کارآمد آن یعنی تکنیک سوات برای ارائه برنامه ای مدون و تعیین استراتژیها جهت پویایی و توسعه مطلوب گردشگ...

متن کامل

برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی؛(مطالعه موردی: بخش خاوومیرآباد)

پژوهش کاربردی حاضر که از حیث گردآوری اطلاعات نیز توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر جمع آوری اطلاعات در بخش نظری با استفاده از منابع اسنادی و در بخش عملی با استفاده از مصاحبه و توزیع پرسشنامه در میان 100 نفر از گردشگران، 30 نفر از مسئولین و 261 نفر از مردم محلی است، از روش برنامه ریزی استراتژیک و ابزار کارآمد آن یعنی تکنیک سوات برای ارائه برنامه ای مدون و تعیین استراتژیها جهت پویایی و توسعه مطلوب گردشگ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

جلد ۴، شماره ۴، صفحات ۶۹-۸۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023